Bir sabah, her zamanki gibi…

Çocuk uykusundan güç bela kalkıyor. Gözlerini ovuşturuyor, çantasını sırtına isteksizce geçiriyor.

“Bugün ilk iki ders boş baba, biraz geç gitsem olur mu?” diye soruyor usulca.

Her anne-baba bilir bu anı.

Sabahları çocukları uyandırmaya çalışırken içimizde ince bir sızı olur.

Çünkü hepimiz biliriz; herkesin çocuğu sabah biraz daha uyumak ister.

Biz “Hayır, olmaz” deriz ama içimizden “Keşke olsa” demeden edemeyiz.

Ben de öyle dedim o sabah.

Ama sonra sordum:

“Neden boş? Hangi ders?”

“Nezaket dersi,” dedi.

Bir an durdum.

Müfredatta yer alan, kulağa güzel gelen bir ders adı: Nezaket.

“Siz bu derste ne yapıyorsunuz?” dedim.

“Bazen kitap okuyoruz, bazen boş boş oturuyoruz,” dedi.

“Hiç mi gelmiyor öğretmen?”

“Toplamda bir kere geldi baba,” dedi. “Ama geldiğinde de bize hakaret etti. Sonra da gitti.”

İşte tam orada kaldım.

Çünkü bu yazı da tam orada başladı.

Nezaket dersi…

Bir öğretmen derse bir kere giriyor. O da çocuklara bağırmak, onları aşağılamak için.

Nezaket dersine nezaketsiz biri giriyor.

Bir eğitim sistemi düşünün: En temel insanî değeri bile taşıyamayan.

Yıllardır bu ülkede eğitim konuşuluyor.

Sistemler değişiyor, sınavlar yenileniyor, müfredatlar baştan yazılıyor.

Ama bazı şeyler hep aynı kalıyor:

Nezaket, vicdan, saygı, ahlak…

Kâğıt üzerinde var, tabelalarda yazıyor, ders çizelgesinde görünüyor.

Ama hayatın kendisine hiç geçmiyor.

Çocuğa nezaketi öğretmesi gereken öğretmen, çocuklara hakaret ediyorsa…

O zaman biz bu çocuklara ne öğretiyoruz?

Belki de fark etmeden şunu öğretiyoruz:

Dersin adı önemli değil.

İçeriği hiç değil.

Gerçek olan, yaşadığındır.

Ve çocuk şunu öğreniyor: Nezaket adıyla verilen derste bile hakarete uğruyorsam, bu dünyada erdem dediğin şey bir tabeladan ibarettir.

Velhasıl…

Nezaket dersi var, evet.

Ama nezaket yok.

Müfredatta olan, hayatta yok.

Kalan ise nezaketsizliğin örgün eğitimle sistematik hale gelmesi.

Bazı şeyleri değiştirmek için önce konuşmak gerekir.

Konuşmadıkça, sessiz kaldıkça, çocukların içinden bir şey eksiliyor.

Ve biz o eksik parçaların hesabını bir gün kendimize bile veremeyeceğiz.

Bugün çocukların neden şiddete bu kadar meyilli olduğunu,

Neden akran zorbalığının bu denli arttığını,

Uyuşturucu ve çeteleşmenin neden ortaokul sıralarına kadar indiğini,

Bir "nezaket dersi" üzerinden anlamak mümkün.

Çünkü sistem, kurtla kuzuyu aynı sınıfa koyup, eline nezaket kitabı veriyor.

Ama nezaketi değil, gücü, sesi yüksek olanı ödüllendiriyor.

Ve günün sonunda…

Nezaket dersi geçiyor, ama nezaket sınıfta kalıyor.