Telefonlar sabah saatlerinde çalar. "Acil okula gelin" cümlesi, eğitim sisteminin karanlık müfredatının ilk dersidir. Veliler, çocuklarının bedenlerinde değil ruhlarında açılan yaraları sarmak için koşarken, aslında tüm toplumun iflas eden ahlak derslerine yetişmeye çalışır.

TIMSS 2023 verileri, ortaokul koridorlarında dolaşan bir hayalet olduğunu fısıldıyor: Her 6 çocuktan 1'i, her hafta akran zorbalığına maruz kalıyor. Rakamların anlatamadığı ise Düzce'de tuvalette baygın bulunan çocuğun gözlerindeki donukluk, Diyarbakır'da okul yolunu unutan kızın titreyen elleri, İstanbul'da "eski telefon" bahanesiyle dövülen oğlun yırtılan defterleridir.

Eğitim Bilişim Ağı (EBA) üzerinden milyonlarca test çözen çocuklar, insan onuruna dair en temel sınavda kalıyor. Okul tuvaletleri -adı konmamış bir zulüm laboratuvarına- dönüşürken, Milli Eğitim'in "değerler eğitimi" raporları raflarda tozlanıyor.

Bir nesile matematik problemi çözmeyi öğrettik ama şu denklemi çözemiyoruz:  

(Bir çocuğun gözyaşı) + (Sosyal medya paylaşım hızı) = (Sessizlik)^2

Müfredatta Hz. Peygamber'in "Komşusu açken tok yatan bizden değildir" hadisi var ama okul kantininde arkadaşının açtına ortak olmayı öğretemiyoruz. Merhamet, artık sadece din derslerinde işlenen "eskimiş bir kavram" gibi. Oysa İmam Gazali'nin İhya'sından beri biliyoruz: Ahlak, sınav kağıdına değil kalbe yazılır.

Eğitim Reformu Girişimi'nin son raporu, okulların %73'ünde sistematik akran arabuluculuk programı olmadığını gösteriyor. PISA'da yükselen sıralamalarımız, okul koridorlarında düşen insanlık değerlerimizi gizleyemiyor.

Çözüm, 19. yüzyılın behaviorist pedagojisinde değil, İslam'ın "edep" geleneğinde saklı. İbn Haldun Mukaddime'de uyarıyor: "Ahlaki çözülme, medeniyet çöküşünün ilk işaretidir." Bugün okul servisleri, bu çöküşün sessiz ambulanslarına dönüştü.

Eğitim, bir neslin ruh haritasını çizer. Biz ise coğrafya derslerinde Fırat'ın jeopolitiğini anlatırken, sınıfların içinde akan gözyaşlarının coğrafyasını görmezden geldik. MEB'in 2023 vizyon belgesinde "dijital dönüşüm" vurgusu var ama çocukların dijital linçle nasıl baş edeceği yok.

Hz. Ali'nin "Çocuklarınızı bulunduğunuz zamana göre değil, onların yaşayacağı zamana göre yetiştirin" sözünü duymazdan gelirken, her gün 16 çocuk -TIMSS'in istatistiksel bir verisi olarak- okul kapısında insanlığını kaybediyor.

Soru basit: Sınav sonuçları mı yoksa çocuklarımızın gözlerindeki ışık mı karnemiz olacak? Cevap, veli toplantılarında değil, toplumun ahlaki sınav kağıdında yazılı.